الزام به فک رهن | فک رهن به معنای آزادسازی ملک یا مال غیرمنقولی است که به عنوان وثیقه در رهن بانک یا شخص دیگری قرار گرفته است. در بسیاری از موارد، افراد پس از تسویه بدهی یا ادای تعهدات خود نیاز دارند تا به‌صورت قانونی اقدام به فک رهن کنند، اما ممکن است با مشکلات و موانعی مواجه شوند. در این مقاله به بررسی مفهوم فک رهن، شرایط آن، الزام به فک رهن و نحوه طرح دعوای حقوقی در این زمینه خواهیم پرداخت.
۱. فک رهن چیست؟
رهن یک قرارداد قانونی است که در آن یک مال غیرمنقول (مانند خانه یا زمین) به عنوان وثیقه بدهی در اختیار طلبکار (مانند بانک یا شخص ثالث) قرار می‌گیرد. تا زمانی که بدهی یا تعهدات مربوطه پرداخت نشود، مالک اصلی ملک حق فروش یا انتقال آن را ندارد. فک رهن یعنی رفع این محدودیت و بازپس‌گیری کامل مالکیت ملک.
۲. مواردی که نیاز به الزام به فک رهن دارند
گاهی ممکن است حتی پس از پرداخت بدهی یا انجام تعهدات، طلبکار از فک رهن خودداری کند. در این شرایط، مالک مجبور است از طریق مراجع قانونی اقدام به الزام به فک رهن کند. برخی از دلایلی که ممکن است نیاز به این اقدام ایجاد کنند شامل موارد زیر هستند:
✅ پرداخت کامل وام یا تسویه حساب با بانک، اما عدم اقدام بانک برای فک رهن
✅ عدم همکاری طلبکار (رهن‌گیرنده) در فک رهن
✅ انجام تعهدات قراردادی از سوی راهن (رهن‌گذار)، اما امتناع طرف مقابل از انجام فک رهن
✅ اختلافات حقوقی بین طرفین که باعث ایجاد مشکل در فک رهن شده است
۳. نحوه الزام به فک رهن از طریق دادگاه
در صورتی که راهن (مالک) تمامی تعهدات خود را انجام داده باشد و طلبکار همچنان از فک رهن امتناع کند، می‌توان از طریق دادگاه حقوقی اقدام به الزام به فک رهن کرد. مراحل این کار به شرح زیر است:
۱) تنظیم اظهارنامه رسمی
پیش از طرح دعوا در دادگاه، بهتر است ابتدا اظهارنامه‌ای رسمی به طلبکار ارسال شود و از او درخواست شود که فک رهن را انجام دهد. اگر طلبکار پاسخ مناسبی نداد یا همچنان همکاری نکرد، می‌توان اقدام حقوقی را آغاز کرد.
۲) طرح دعوای الزام به فک رهن
✅ مراجعه به دادگاه: برای طرح دعوا باید به دادگاه حقوقی مراجعه و دادخواست الزام به فک رهن را تنظیم کرد.
✅ ارائه مدارک و مستندات: مدارک مهم شامل سند رهنی، مدرک پرداخت بدهی، قرارداد رهن و سایر مدارک مرتبط است.
✅ رسیدگی دادگاه: دادگاه پس از بررسی مدارک و شنیدن دفاعیات طرفین، در صورت احراز شرایط، حکم به الزام به فک رهن صادر می‌کند.
۳) اجرای حکم فک رهن
پس از صدور حکم، در صورتی که محکوم‌علیه (طلبکار یا بانک) از اجرای آن خودداری کند، می‌توان از طریق اجرای احکام دادگاه نسبت به فک رهن اقدام کرد.
۴. مدارک مورد نیاز برای دعوای الزام به فک رهن
برای تنظیم دادخواست الزام به فک رهن، ارائه مدارک زیر ضروری است:
📌 تصویر سند مالکیت ملک
📌 قرارداد رهن یا سند رهنی
📌 رسید پرداخت بدهی یا تسویه‌نامه بانک
📌 اظهارنامه رسمی ارسال شده به طلبکار
📌 مدارک هویتی (کارت ملی و شناسنامه)
۵. نکات مهم در الزام به فک رهن
💡 بررسی شرایط قرارداد رهن: پیش از هر اقدامی، قرارداد رهن را بررسی کنید تا اطمینان حاصل کنید که تمامی تعهدات شما انجام شده است.
💡 مشاوره با وکیل متخصص: دعوای فک رهن یک موضوع حقوقی پیچیده است که بهتر است قبل از هر اقدامی با وکیل مشورت کنید.
💡 ثبت درخواست فک رهن در دفترخانه اسناد رسمی: در برخی موارد، ممکن است بتوانید بدون مراجعه به دادگاه و صرفاً از طریق دفترخانه اسناد رسمی اقدام به فک رهن کنید.
نتیجه‌گیری
الزام به فک رهن یکی از دعاوی مهم در حوزه املاک است که در صورت امتناع طلبکار از آزادسازی وثیقه، از طریق مراجع قانونی پیگیری می‌شود. اگر شما یا اطرافیانتان با چنین مشکلی روبرو هستید، می‌توانید با ارائه دادخواست حقوقی و استفاده از راهکارهای قانونی، ملک خود را از حالت رهن خارج کنید.
💬 آیا در مورد فک رهن با مشکلی مواجه شده‌اید؟ سوالات خود را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
